Laureat Nagrody Pulitzera

Bestseller New York Timesa
„Wspaniała (…). Atkinson łączy niesamowicie wnikliwe badania naukowe ze świetnie uporządkowaną narracją; całość wieńczy przenikliwy i elegancki styl, stawiający tę książkę na równi z innymi wielkimi pracami na temat wojny”
The Wall Street Journal

W wyróżnionej Nagrodą Pulitzera Armii o świcie Rick Atkinson przedstawił przekonującą historię alianckiego triumfu w Afryce Północnej podczas II wojny światowej. Na kartach Dnia bitwy śledzi dalsze losy rosnących w potęgę amerykańskich i brytyjskich armii. Towarzyszy im podczas lądowania na Sycylii w lipcu 1943 roku i krwawych walk o każdy kilometr terenu w trakcie marszu na północ, ku Rzymowi.
Decyzja o uderzeniu na „miękkie podbrzusze Europy” była kontrowersyjna, ale gdy Sprzymierzeni już ją podjęli, ich determinacja, aby wyzwolić Włochy z rąk nazistów, nigdy nie osłabła. Bitwy pod Salerno, Anzio, nad rzeką Rapido czy o Monte Cassino należały do wyjątkowo morderczych. Niemniej jednak mijały kolejne miesiące, a wojska alianckie nieustannie spychały Niemców w górę Półwyspu Apenińskiego. Kiedy w czerwcu 1944 roku oswobodzono Rzym, ostateczne zwycięstwo wreszcie zaczęło wydawać się nieuniknione.

Książka Joanny Olkiewicz o Sycylii zaczyna się tak jak trzeba – od mitu, od starcia Zeusa z Tyfonem, a kończy mniej poetycko uwagami o biedzie, zacofaniu, polityce. Ale najważniejsza jest w niej zawsze historia. Sycylii nie da się bowiem zrozumieć bez znajomości jej dziejów, na ogół zagmatwanych. Trzeba wielkiego talentu, aby uprościć to, co złożone, nie gubiąc przy tym szczegółu, nie uogólniając. Olkiewicz widzi Sycylię w kalejdoskopie historii i legendy. Co rusz zmienia punkt widzenia, czasami coś powiększa, przybliża, kiedy indziej spogląda z dystansu. Miesza dziedziny, krajobrazy, zrównuje to, co wzniosłe, z tym, co bliskie życiu. Nie zapomina o ludziach tworzących historię wyspy, zarówno tych zapisanych w annałach, stojących w pierwszym szeregu, jak i tych ginących w pomroce dziejów. Sycylia Olkiewicz jest areną zmagań potężnych sił historii, narodów i religii, a zarazem kameralną sceną, przez którą jak w teatrze defiluje galeria postaci-aktorów, o wyrazistej fizjonomii. Są Grecy, Rzymianie, Arabowie, Żydzi, Normanowie, Andegaweni i Aragończycy, są Burbonowie, współcześni Włosi i Amerykanie. Są królowie, żołnierze, spiskowcy, dziwacy i subtelni miłośnicy sztuki. Są kroniki historyczne i współczesne powieści, jest architektura i film, a obok nich, a właściwie pod nimi surowce naturalne, zmieniające wygląd wyspy. Są morze i góry, są miasta i wsie. Olkiewicz należy do nielicznego grona wielkich popularyzatorów, miłośników Italii, piszących ze znawstwem i miłością. Powtarza to, co winno być powtórzone, i zachęca, aby szukać własnych tropów, wytyczyć prywatny dukt pośród tego, co już istnieje w historii, literaturze, w sztuce. Bo tylko w ten sposób da się poznać i zrozumieć wyspę, o której Sciascia pisał, że jest „tajemnicza, bezlitosna, mściwa i przepiękna”.